Skarabeusz

Chrząszcz o wielkim znaczeniu

Skarabeusz, bo o nim mowa w tytule, to rodzaj chrząszcza należący do rodziny poświętnikowatych, występujący przede wszystkim w Północnej Afryce, a także w Europie Południowej i Azji Mniejszej. Charakteryzuje go stosunkowo duży rozmiar, czarny kolor i metaliczny połysk. Jedno z egipskich bóstw, Chepri, czczony był właśnie pod postacią skarabeusza, który w starożytnym państwie uchodził za święte zwierzę. Imię to oznaczało „ten, który się rozwija” lub „stający się”. Chepri uważany był za bóstwo wschodzącego słońca, a także za personifikację Atuma, przez co traktowano go jako stwórcę pozostałych bogów. Wierzono, iż był on porannym objawieniem boga Słońca Ra, a pojawiające się na niebie Słońce miało odpowiadać toczonej przez skarabeusza kuli z ziemi i błota. Według staroegipskiej Księgi umarłych miał symbolizować zmartwychwstanie, a jego moce umożliwiały powtórne odrodzenie. Jako symbol nowego życia stał się jednym z najbardziej popularnych elementów kultury starożytnego Egiptu.

Symbolika skarabeusza

Skarabeusz doczekał się bogatej symboliki w starożytnym Egipcie. Był symbolem słońca, a także nowego życia i zmartwychwstania. Według wierzeń był owadem rodzącym się „z niczego”. Ze względu na tę symbolikę wyjątkowo często należał do wyposażenia i dekoracji egipskich grobowców. Zdobiący klatki piersiowe umarłych zapewniał im ochronę w podróży po zaświatach. Na tym jednak nie kończyła się rola skarabeusza, który często stanowił symbol wykorzystywany jako amulet lub element naszyjników. Ozdoby te wykonywano specjalnie z najdroższych materiałów: kamienia, kości słoniowej, czy dostępnych wówczas metali, a ich celem była ochrona posiadaczy przed złymi mocami. Skarabeusze często pojawiały się także w formie pierścieni. Miały zapewnić nie tylko ochronę, ale również szczęście oraz pomyślność. Jako owad toczący kulę, skarabeusz kojarzony jest również z ciężką pracą, a także jako uczeń rozwijający skrzydła oraz uczący się sztuki latania. Symbolizuje pod tym względem nadzieję, że każdy człowiek stworzony jest do większych rzeczy.