Przemoc w rodzinie
Spis treści
Przemoc psychiczna w rodzinie
Przemoc psychiczna jest problemem złożonym i często niezauważalnym dla osób z zewnątrz. O ile dowody przemocy fizycznej są dostrzegalne, o tyle ofiary przemocy psychicznej bardzo rzadko sygnalizują, że ich życie przypomina piekło, z którym nie są sobie w stanie poradzić, ponieważ drugi człowiek zyskał nad nimi przewagę emocjonalną. Co więcej, ofiary przemocy psychicznej są tak zdominowane przez swojego „kata”, że bardzo często przejmują jego przekonania i zatracają poczucie, że są zakładnikami sytuacji, w której się znalazły.
Przemoc psychiczna to działanie na krzywdę drugiego człowieka bez użycia siły fizycznej, w oparciu przede wszystkim o słowa i rozmaite środki niewerbalne. Najczęściej są to wyzwiska, groźby, szantaż emocjonalny, wymuszanie pewnego zachowania czy też wpędzanie człowieka w poczucie winy. Przemoc psychiczna to również karanie człowieka milczeniem, gestami, wyrazem twarzy, jakimś zachowaniem, które ma na celu zaniżanie poczucia jego wartości i zmuszanie go do robienia rzeczy zgodnych z oczekiwaniami oprawcy.
Przemoc psychiczna, w odróżnieniu od przemocy fizycznej, niszczy człowieka emocjonalnie. Wpływa destrukcyjnie na jego samoocenę i czyni go osobą bezwolną wobec sprawcy. Często też pozostawia głęboki ślad na psychice, prowadzi do depresji, a nawet do aktów samobójczych.
Jak rozpoznać przemoc psychiczną ?
Przemoc psychiczna sprawia, że ofiara zatraca poczucie własnej wartości, własnej indywidualności. Wykazuje tendencję do wyrażania opinii swojego oprawcy tak, jakby to były jej opinie. Potrafi cytować jego wypowiedzi tak, jakby były jej własnymi, nie dostrzega w nich sprzeczności z własnymi przekonaniami. Nie ma świadomości, że oprawca cały czas manipuluje nią, manipuluje jej emocjami. Jest przez niego nie tylko zastraszana, ale również swoiście stłamszona. Nie ma własnego zdania lub obawia się powiedzieć coś, co mogłoby być sprzeczne z oczekiwaniami oprawcy. Jest tak bardzo zmanipulowana przez niego, że zaczyna uważać się za kogoś gorszego od niego, że zaczyna patrzeć na siebie poprzez pryzmat tego, co narzuca jej oprawca. Tym bardziej, że oprawca potrafi świetnie udawać przed innymi osobę, która kieruje się określonymi zasadami, która jest szlachetna, dobroduszna i niezwykle troskliwa wobec swojej ofiary. Potrafi tak świetnie grać, że kiedy wychodzi na jaw, że znęcał się psychicznie nad kimś innym, ludzie nie potrafią w to uwierzyć i często bronią go, uważając, że nie tylko nie jest to możliwe, ale również nie miało w ogóle miejsca. Często ofiara przemocy psychicznej staje się także ofiarą opinii innych.
Ofiara przemocy psychicznej zatraca poczucie instynktu samozachowawczego i jest niemal całkowicie zależna od swojego oprawcy. Zmienia się jej zachowanie, nastrój, nie potrafi decydować o samej sobie. Zaczyna utwierdzać się w przekonaniu, że nie zasługuje na nic dobrego, że jest przewrażliwiona na swoim punkcie i najczęściej wierzy, że jej oprawca kieruje się jej dobrem. Nie zdaje sobie sprawy, że pod wpływem swojego „kata” zmienił się jej światopogląd, że zatraciła poczucie własnej wartości. Bardzo często jest zupełnie nieświadoma tego, że jest ofiarą – uważa, że jej oprawca kieruje się jej dobrem, że wie lepiej, co jest dla niej właściwe, że przecież nigdy by jej nie skrzywdził. Krytykę przyjmuje z pokorą i coraz bardziej zatraca poczucie własnej tożsamości. Zaczyna negatywnie wypowiadać się o sobie, staje się nerwowa, nieufna, niechętnie mówi o swoich problemach z innymi. Wraz z upływem czasu, zaczynają coraz bardziej uwidaczniać się jej lęki, zaczyna wpadać w stany depresyjne, lecz pomimo tego nie potrafi uwolnić się od swojego oprawcy.
Jak udowodnić przemoc psychiczną ?
Zdiagnozowanie przemocy psychicznej jest bardzo trudne. Przede wszystkim zarówno oprawca, jak i ofiara, zachowują pozory normalności. Oprawca potrafi doskonale grać przed innymi i bardzo często potrafi utwierdzać ich w przekonaniu, że jego ofiara – nawet, jeśli mówi o pewnych sprawach – to wyolbrzymia je i zakłamuje rzeczywistość. Ofiara z kolei jest przez niego tak zdominowana, że nie potrafi zwierzyć się komukolwiek ze swoich problemów – o ile jest w stanie je dostrzec – w obawie, że nikt jej nie uwierzy lub że w ten sposób zrani osobę, która ją kontroluje. Poczucie winy wobec oprawcy jest w niej silniejsze niż dobro własne.
Przemoc psychiczna to skrajny przypadek władzy człowieka nad drugim człowiekiem. To piętno, które odciska się na psychice ofiary, uniemożliwiające jej normalne funkcjonowanie. Bardzo często trwa to latami i nawet, jeśli ofiara uwalnia się od swojego „kata” to potrzebuje wielu kolejnych lat, by uwolnić się od tego, co zakodował w jej umyśle. Mam świadomość, że wiele osób w mniejszym lub większym stopniu było ofiarą przemocy – czy to w szkole, czy w rodzinie czy w pracy. Ważne jest, abyśmy potrafili w porę dostrzec, że mamy do czynienia z oprawcą i abyśmy byli w stanie wycofać się z relacji, która może nas zniszczyć.
Opinie o mojej pracy
Kliknij, aby zobaczyć wszystkie OPINIE.
O autorce
Przeczytaj więcej o autorce: Otylia Wrzos oraz o jej wróżbach tutaj: moje wróżby.