Maorysi

Maorysi 

Kultura Maorysów jest ważną częścią Nowej Zelandii. Od pokoleń wnoszą bogatą historię na wyspę i odgrywają kluczową rolę w tożsamości narodowej, kulturze i turystyce. Stanowią oni około 15% populacji kraju, a do Nowej Zelandii przybyli około 800 lat temu. Maorysi są rdzennymi Polinezyjczykami. Żyli w izolacji przez wiele stuleci, dzięki czemu rozwinęli własną kulturę, język, mitologię i rzemiosło. 

Mimo, że europejski styl życia w ciągu ostatnich kilku stuleci wpłynął na styl życia Maorysów, nadal jest to dominująca kultura, która niezmiennie kwietnie do dzisiaj. Maorysi pielęgnują bliski związek z ziemią, na której żyją, a także często używają terminu tangata whenua – lud ziemi. 

W co wierzą Maorysi? 

Kultura Maorysów kieruje się dwoma kluczowymi przekonaniami: Manaakitanga i Kaitiakitanga. 

Celem Maorysów Manaakitanga jest okazywanie życzliwości i gościnności. Troszczą się oni o siebie i innych. Z pewnością gdy spotkamy ich na swojej drodze, będą traktować nas z szacunkiem i zapewnią wsparcie oraz udzielą drogocennych wskazówek. Są bardzo dumni ze swojego domu. Sprawią też, że poczujemy się u nich jak w domu, niezależnie od własnych przekonań. 

Kaitiakitanga – Maorysi wierzą, że istnieje nierozerwalny związek między ludźmi, a światem przyrody. Chronią swoją ziemię i uczą, jak ważne jest to połączenie ze światem przyrody. 

Sztuka i język Maorysów 

Sztuka Nowej Zelandii jest pod silnym wpływem kultury Maorysów. Tradycyjna sztuka Maorysów obejmuje rzeźbienie w drewnie, tkanie i tatuowanie. Te rzemiosła były przekazywane z pokolenia na pokolenie, ale w ostatnich latach sztuka ewoluowała, obejmując film, poezję i performens.

Ich sztuka zazwyczaj opowiada historie i legendy Maorysów i można ją znaleźć w różnych miejscach w Nowej Zelandii. Jest bogata w symbolikę i wzory, które różnią się w zależności od plemienia i skupiają się na tym, co naturalne. Rzemiosła te zostały opracowane przez Maorysów, kiedy podróżowali z Polinezji do Nowej Zelandii, aby mogli przetrwać w haszerowych warunkach klimatycznych. Umiejętności tkackie i rzeźbiarskie pozwoliły im stworzyć schronienie, odzież i narzędzia, aby prosperować na nowych ziemiach.

Oficjalny język Maorysów jest znany jako „Te Reo Māori” co po prostu tłumaczy się jako – język. Uważa się, że wywodzi się z języków wschodniej Polinezji, a język maoryski jest używany w całej Nowej Zelandii. Maorysi w ubiegłym stuleciu przyjęli język angielski ze względu na jego znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie i szkołach. Język maoryski jest jednym z trzech języków urzędowych Nowej Zelandii, obok angielskiego i nowozelandzkiego języka migowego.

Legendy Maorysów 

Kultura Maorysów jest zakorzeniona w legendach przekazywanych z pokolenia na pokolenie poprzez opowiadanie historii. W różnych regionach Nowej Zelandii znaleźć można historyczne góry, lasy i jeziora, wokół których zbudowano bogate legendy Maorysów. 

Wiele legend i opowieści obraca się wokół bogów Maorysów, mitycznych stworzeń, gwiazd, przyrody i opowieści wojennych. O powstaniu samej Nowej Zelandii opowiada legenda o Maui, bogu, który podczas wyprawy wędkarskiej zahaczył Wyspę Północną. 

Znane są tatuaże Maorysów, które są symbolem dziedzictwa i tożsamości. Istnieje wiele różnych tatuaży, które opisują historię rodziny, pochodzenie plemienia i doświadczenie. Tatuaże są często osadzane na różnych częściach ciała, które zmieniają się między mężczyznami i kobietami. Są wyryte na skórze za pomocą narzędzi wykonanych z kości i ostrza do tuszowania skóry. Użyty atrament nazywany jest „sadzą” i pochodzi z lokalnych roślin. 

Haka lub Kapa haka to tradycyjna sztuka Maorysów, która obejmuje taniec i śpiew. Sama Haka to taniec wojenny, który obejmuje tupanie, uderzanie i śpiewanie, a czasami zawiera tradycyjną broń. W tańcach często używa się mimiki zwanej „Pukana”. Chociaż Haka może wydawać się agresywny, jest często używany jako powitanie lub motywacja grupy przed zawodami.